Συχνές
ερωτήσεις

Οι γιατροί και οι ερευνητές θεωρούν ότι ένα ζευγάρι έχει υπογονιμότητα εάν, παρά την τακτική επαφή χωρίς τη χρήση προφύλαξης, δεν έχουν κατορθώσει να συλλάβουν για τουλάχιστον ένα χρόνο.
Δεκαπέντε έως 20 τοις εκατό των ζευγαριών δεν θα συλλάβουν παρά την προσπάθεια τους για ένα χρόνο. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα συλλάβουν αργότερα, ακόμη και χωρίς θεραπεία. Μερικοί ερευνητές θεωρούν ότι δύο χρόνια χωρίς σύλληψη είναι ένας καλύτερος δείκτης ότι ενα ζευγάρι πλέον έχει ανάγκη για βοήθεια.
Περισσότερο από το 90% των ζευγαριών θα έχουν επιτύχει εγκυμοσύνη εντός δύο ετών.
Στην περίπτωση που ένα άτομο δεν έχει κατορθώσει να συλλάβει χωρίς τη λήψη θεραπείας (για παράδειγμα, μια γυναίκα δεν έχει ωορρηξία ή έχει δύο μπλοκαρισμένες σάλπιγγες), μερικές φορές η κατάσταση αναφερεται ως στειρότητα.

Η υπογονιμότητα αναγνωρίζεται πλέον ως ζήτημα ενός ζευγαριού και είναι εξίσου πιθανό να προέρχεται από προβλήματα στη γυναίκα ή στον άντρα. Όταν ένα ζευγάρι με υπογονιμότητα υποβάλλεται σε εξετάσεις, περίπου το 40% των περιπτώσεων οφείλεται σε προβλήματα στην γυναίκα και ένα άλλο 40% οφείλεται σε προβλήματα στον άνδρα.
Σε 10% των ζευγαριών, παράγοντες στειρότητας βρίσκονται τόσο στον άνδρα όσο και στη γυναίκα. Τέλος στο υπόλοιπο 10% η υπογονιμότητα παραμένει ανεξήγητη.
Επειδή τόσο η γυναίκα όσο και ο άνδρας μπορεί να εμπλέκονται, είναι σημαντικό να γίνουν εξετάσεις και στα δύο μέλη του ζευγαριού πριν ξεκινήσετε οποιαδήποτε θεραπεία, είτε συμπληρώματος διατροφής είτα κάποια φαρμακευτική αγωγή. Ανεξάρτητα από την αιτία, οι περισσότερες θεραπείες απαιτούν την ενεργό συμμετοχή και των δύο συντρόφων.

Ναί. Η δευτερογενής υπογονιμότητα είναι το όνομα που δίνεται όταν το πρόβλημα προκύπτει σε ένα ζευγάρι που κατάφερε να μείνει έγκυος στο παρελθόν. Μερικές φορές ένας νέος παράγοντας, όπως μια λοίμωξη, έχει βλάψει τα αναπαραγωγικά όργανα από τη γέννηση του τελευταίου παιδιού. Μερικές φορές η διαδικασία γήρανσης καθιστά πιο δύσκολο για ένα ζευγάρι να συλλάβει, ακόμα κι αν δεν είχαν προβλήματα όταν ήταν νεότεροι.
Η δευτερογενής υπογονιμότητα είναι ακόμη πιο συχνή από την υπογονιμότητα σε ζευγάρια που δεν έχουν επιτύχει ποτέ μία εγκυμοσύνη.

Για να συλλάβει και να κυοφορήσει ένα ζευγάρι, τέσσερα μέρη του αναπαραγωγικού συστήματος πρέπει να λειτουργούν ικανοποιητικά:

• Οι ωοθήκες μιας γυναίκας πρέπει να παράγουν τακτικά και να απελευθερώνουν ωάρια καλής ποιότητας.
• Το σπέρμα πρέπει να παράγεται σε ικανοποιητική ποσότητα και να παραδίδεται σωστά κατά τη σεξουαλική επαφή.
• Οι αναπαραγωγικοί δίοδοι πρέπει να είναι ανοιχτοί για: α) το σπέρμα να εισέλθει στη μήτρα (μέσω του τραχήλου) και να προωθηθεί στις σάλπιγγες για να ενωθεί με το ωάριο β) το ωάριο ή το πρώιμο έμβρυο να μεταφερθεί στη μήτρα (μέσω των σαλπίγγων).
• Η επένδυση της μήτρας πρέπει να μπορεί να έχει εμφύτευμα εμβρύου και να διατηρεί την εγκυμοσύνη.
  Πολλοί τύποι προβλημάτων – συμπεριλαμβανομένων ανωμαλιών στις ορμόνες ή αποκλεισμών που προκαλούνται από λοίμωξη ή ουλώδη ιστό – μπορούν να επηρεάσουν μία ή περισσότερες από αυτές τις λειτουργίες.

Σύμφωνα με τα εθνικά στοιχεία, δεν υπήρξε σημαντική αύξηση του ποσοστού ζευγαριών που είναι υπογόνιμα. Ωστόσο, περισσότερες γυναίκες αναζητούν ιατρικές υπηρεσίες για τη διάγνωση και τη θεραπεία της υπογονιμότητας – ιδιαίτερα εκείνες που δεν είχαν προηγουμένως παιδιά.

Σε γενικές γραμμές, η γονιμότητα των γυναικών αρχίζει να μειώνεται σταδιακά μετά την ηλικία των 30 ετών, με απότομη πτώση μεταξύ 35 και 45 ετών. Αυτό σημαίνει ότι, κατά μέσο όρο, χρειάζεται περισσότερος χρόνος για μια γυναίκα άνω των 35 ετών να συλλάβει και, στη συνέχεια, οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να διαγνωστούν με υπογονιμότητα ή/και στειρότητα. Οι εγκυμοσύνες σε γυναίκες άνω των 35 έχουν επίσης περισσότερες πιθανότητες αποβολής.
Η πιο προβλέψιμη αλλαγή που σχετίζεται με την ηλικία είναι η σταδιακή μείωση του αριθμού και της ποιότητας των ωαρίων που παράγονται καθώς μια γυναίκα μπαίνει στα τέλη της δεκαετίας των 30. Καθώς πλησιάζει την εμμηνόπαυση, τα ωάρια δεν απελευθερώνονται σε όλο και περισσότερο τους εμμηνορροϊκούς κύκλους μιας γυναίκας, καθιστώντας αδύνατη τη σύλληψη.

Καθώς οι γυναίκες μεγαλώνουν, είναι πιο πιθανό να έχουν ασθένειες ή να λαμβάνουν ιατρικές θεραπείες που μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο τη γονιμότητα. Μερικά από αυτά επηρεάζουν άμεσα το αναπαραγωγικό σύστημα, όπως η ενδομητρίωση, σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι (ΣΜΝ), χειρουργική επέμβαση στα αναπαραγωγικά όργανα ή εκτοπικές κυήσεις. Επιπρόσθετα υπάρχουν και άλλα γενικά ιατρικά προβλήματα που μπορούν να επηρρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα, όπως ο υποθυρεοειδισμός, η υψηλή αρτηριακή πίεση, ο διαβήτης και ο λύκος.
Καθώς μεγαλώνουν, οι άνδρες μπορεί επίσης να εκτεθούν σε μολύνσεις, φάρμακα ή χημικά επαγγελματικής ή περιβαλλοντικής φύσης που μπορούν να βλάψουν τη γονιμότητα. Ωστόσο, δεν έχουν την ίδια δραματική και προβλέψιμη μείωση που σχετίζεται με την ηλικία με τις γυναίκες.
Λόγω της αυξημένης πιθανότητας προβλημάτων γονιμότητας, οι γυναίκες άνω των 35 ετών συχνά είναι καλό να ζητήσουν ιατρικές συμβουλές εάν προσπαθούν να συλλάβουν για έξι μήνες χωρίς επιτυχία. Η επιτυχής σύλληψη ενδέχεται να διαρκέσει περισσότερο σε αυτές τις γυναίκες. Έτσι ορισμένοι εμπειρογνώμονες προτείνουν στα ζευγάρια να δίνουν στον εαυτό τους περισσότερο χρόνο να επιτύχουν μια εγκυμοσύνη πριν ζητήσουν ιατρική βοήθεια. Τα ζευγάρια πρέπει να βρουν μια ισορροπία ανάμεσα στο να μην αφήνουν αρκετό χρόνο για σύλληψη και να καθυστερήσουν πολύ καιρό (καθιστώντας τη θεραπεία λιγότερο πιθανό να πετύχει).

Αν και η δήλωση “απλά χαλαρώστε και θα μείνετε έγκυος” είναι γενικά καλοπροαίρετη, ήταν για πολλά χρόνια επώδυνη για ζευγάρια με υπογονιμότητα. Πριν από δύο δεκαετίες, οι ερευνητές πίστευαν ότι σχεδόν το ήμισυ της υπογονιμότητας στις γυναίκες μπορούσε να αποδοθεί σε στρες και ψυχολογικούς παράγοντες. Σήμερα η στειρότητα είναι καλύτερα κατανοητή και το άγχος αναγνωρίζεται κυρίως ως αποτέλεσμα, παρά ως αιτία, των προβλημάτων γονιμότητας. Ωστόσο, υπάρχουν ενδείξεις ότι το άγχος μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στην παραγωγή σπέρματος και ωαρίων. Η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη για να κατανοήσουμε πώς το άγχος μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα και την επιτυχία της θεραπείας.

Κάποιες φορές μπορεί. Μαθαίνοντας για γνωστές αιτίες υπογονιμότητας, οι νεαροί άνδρες και οι γυναίκες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο να αντιμετωπίσουν αυτήν την πρόκληση όταν αποφασίσουν να ξεκινήσουν μια οικογένεια.

Μερικές στρατηγικές για την πρόληψη:

Λάβετε προφυλάξεις (όπως η χρήση προφυλακτικών) για να αποφύγετε τις σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσους (ΣΜΝ). Οι ΣΜΝ, ιδιαίτερα η γονόρροια και χλαμύδια, μπορούν να μολύνουν την αναπαραγωγική οδό και να προκαλέσουν φραγμένες σάλπιγγες ή αγωγούς μεταφοράς σπέρματος.
Αναζητήστε άμεση θεραπεία για πιθανά ΣΜΝ. Οι ΣΜΝ προκαλούν περισσότερη βλάβη στη γονιμότητα εάν δεν υποβάλλονται σε θεραπεία ή δεν έχουν υποστεί πλήρη θεραπεία.

Όταν επιλέγετε μια μέθοδο ελέγχου των γεννήσεων, μάθετε για τον πιθανό αντίκτυπό της στη μελλοντική γονιμότητα σας και πάρτε σοβαρά αυτό τον σημαντικό παράγοντα στην απόφασή σας.

Λάβετε ιατρικές αποφάσεις λαμβάνοντας υπόψη τη γονιμότητα. Ενημερωθείτε για την επίδραση των φαρμάκων, συμπεριλαμβανομένων των συμπληρωμάτων διατροφής, στην αναπαραγωγή σε άνδρες και γυναίκες. Εάν αναπτύξετε κάποιες γυναικολογικές ασθένειες, όπως ινομυώματα της μήτρας, ενδομητρίωση ή μη φυσιολογικό επίχρισμα Pap, ρωτήστε ποιες θεραπείες είναι πιο πιθανό να διατηρήσουν τη γονιμότητά σας στο μέλλον.

Κάντε επιλογές τρόπου ζωής που ενισχύουν τη γονιμότητα. Στους άνδρες, η υπερβολική έκθεση στη θερμότητα μπορεί να μειώσει τη γονιμότητα. Το κάπνισμα συνδέεται με μη φυσιολογική ποσότητα σπέρματος στους άνδρες. Στις γυναίκες, το κάπνισμα μπορεί να μειώσει τη γονιμότητα και να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής. Η έλλειψη βάρους, η γρήγορη απώλεια βάρους ή η άσκηση σε ακραίο επίπεδο μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα τόσο των ανδρών όσο και των γυναικών. Στις γυναίκες, η παχυσαρκία σχετίζεται επίσης με χαμηλότερη γονιμότητα. Για ορισμένα ζευγάρια, η αλλαγή των συνηθειών άσκησης ή η επίτευξη ενός πιο υγιεινού σωματικού βάρους οδηγεί σε σύλληψη χωρίς περαιτέρω ιατρική περίθαλψη.

Αφήστε αρκετό χρόνο για να επιχειρήσετε τη συλλάβετε επιτυχώς. Πολλοί παράγοντες υπογονιμότητας δεν καθιστούν αδύνατη τη σύλληψη αλλά μειώνουν την πιθανότητα με κάθε κύκλο. Αυτό επιμηκύνει το χρονικό διάστημα που είναι πιθανό να πάρει η σύλληψη. Εάν προσπαθήσετε να μείνετε έγκυος αργά στα αναπαραγωγικά σας χρόνια ή εάν βασίζεται την επιτυχία σύλληψης σε σύντομο χρονικό διάστημα, είναι πιο πιθανό να αποτύχετε και έτσι να υποθέσετε ότι χρειάζεστε ιατρική βοήθεια – ακόμη και αν μπορεί να είστε ικανοί να συλλάβετε χωρίς θεραπεία.

Ορισμένες θεραπείες διορθώνουν διάφορους παράγοντες που προκαλούν υπογονιμότητα. Η υπογονιμότητα μπορεί να αντιστραφεί και ένα ζευγάρι να μπορεί να είναι σε θέση να επιτύχει μία ή περισσότερες εγκυμοσύνες. Αντίθετα, κάποιες θεραπείες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα σε μια δεδομένη χρονική στιγμή, χωρίς τη μόνιμη διόρθωση του υποκείμενου προβλήματος.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι θεραπείες μπορούν να βελτιώσουν ή να διορθώσουν μια υποκείμενη ιατρική κατάσταση που καθιστά δύσκολη τη σύλληψη. Οι γυναίκες με ενδομητρίωση, τραχηλικές λοιμώξεις, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή ορμονικές ανισορροπίες μπορούν να αντιμετωπιστούν, μειώνοντας έτσι τα εμπόδια στη σύλληψη.

Όταν μια γυναίκα έχει προβληματικές σάλπιγγες, η χειρουργική επέμβαση είναι ένα παράδειγμα θεραπείας που στοχεύει στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας. Εάν είναι επιτυχής (δηλαδή ο σωλήνας είναι ανοιχτός και μπορεί να λειτουργήσει κανονικά), θα πρέπει να μπορεί να συλλάβει μία ή περισσότερες φορές χωρίς περαιτέρω ιατρική παρέμβαση. Ωστόσο, πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι, για τις περισσότερες γυναίκες με προβληματικές σάλπιγγες, η πιθανότητα εγκυμοσύνης είναι μεγαλύτερη με τη χρήση γονιμοποίησης in vitro (μια τεχνική για την αντιμετώπιση του προβλήματος) παρά με τη χειρουργική επέμβαση.

Όταν εξετάζετε διάφορες θεραπείες, ρωτήστε εάν κάθε προσέγγιση υποτίθεται ότι παρακάμπτει τη υπογονιμότητα ή τη θεραπεύει. Λάβετε πληροφορίες σχετικά με την πιθανότητα επιτυχίας με κάθε προσέγγιση (υπό το φως της ηλικίας και της διάγνωσής σας). Η λήψη συμπληρωμάτων με έναν αριθμό θρεπτικών συστατικών ή / και βιταμινών και μετάλλων μπορεί να υποστηρίξει τη γονιμότητα του ανθρώπου, αντιμετωπίζοντας διαφορετικά προβλήματα σε αυτήν τη διαδικασία.